12 Αυγούστου, 2010

Το σύνδρομο Σταντάλ



Δεν είναι μόνο το καλό που μας κάνει η Τέχνη, καθώς ερχόμαστε τόσο μα τόσο κοντά της. Όταν επισκεπτόμαστε τόπους που βρίθουν μνημείων, αγαλμάτων και πινάκων σε σχετικά μικρό χώρο, μπορούμε να νιώσουμε και ...δυσάρεστα. Όχι, βέβαια, από την πολυκοσμία ή τον κακό κλιματισμό στους χώρους. Όχι. Η αιτία δεν είναι άλλη από την μεγάλη αύξηση τής εσωτερικής  φόρτισης που μάς καταλαμβάνει και που έχει σημαντικά αποτελέσματα πάνω στον ψυχισμό -ιδιαίτερα τών ατόμων που γνωρίζουν τη στοιχειώδη ιστορία.

Αιφνίδια ζάλη, τάση προς λιποθυμία, αποπροσωποποίηση (αίσθηση πως παρακολουθούμε από τα έξω τον εαυτό μας, λες κι είναι ξένος), κρίση έντονου άγχους ή και πανικού, καμιά φορά και οπτικές ψευδαισθήσεις, παρατηρούνται.

Αυτά τα ...ωραία μάς τα περιέγραψε ο Σταντάλ, στην περιήγησή του στην Φλωρεντία περί το 1817, στο βιβλίο του "Νάπολι και Φλωρεντία: Ένα ταξίδι από το Μιλάνο στο Ρήγιο", αναφερόμενος στην επίσκεψή του στα Ουφίτσι.

Στον τόπο που αναφέραμε, στις αρχές τού 19ου αιώνα, το φαινόμενο παρατηρήθηκε για πρώτη φορά. Έκτοτε, επισκέπτες από όλο τον κόσμο περιέγραφαν παρόμοια φαινόμενα που ενίοτε η έντασή τους οδηγούσε αρκετούς τουρίστες στον γιατρό και παρέμενε ανεξήγητο. Κατά κανόνα τα κρούσματα σημειώνονταν στα πασίγνωστα Uffizi, έως τότε.

Αργότερα, το ίδιο σύνδρομο, σημειώθηκε και σε άλλα ανάλογα μέρη όπου ο επισκέπτης ερχόταν σε οπτική επαφή με μεγάλης ιστορικής αξίας και εκθαμβωτικού κάλλους έργα τέχνης.

Το 1982, η ψυχίατρος Γκρατζιέλλα Μαγγερίνι, αφού παρατήρησε και περιέγραψε πάνω από 100 περιστατικά ανάμεσα σε τουρίστες/επισκέπτες τής Φλωρεντίας, το κατέστησε γνωστό. Αναφέρεται σαν Σύνδρομο Σταντάλ, προς τιμήν εκείνου που το πρωτοανέφερε στο πιό πάνω αναφερθέν σύγγραμμά του.

Μήπως σε λίγες δεκαετίες ανακαλύψουμε νέες "φοβίες", όπως π.χ. την Αϊφελοφοβία ή την Κολοσσαιοφοβία;