12 Απριλίου, 2011

Πες μου μια "Ιστορία"




Η συνείδησή μου αφυπνίζεται από το πρώτο πρωινό κελάηδημα τής ηλεκτρικής σκούπας ενώ εκείνη χώνει το ρύγχος της ανάμεσα στα ράφια τής βιβλιοθήκης μου. Σ' αυτό το άντρο τής σοφίας, τής συλλογής ιστορημάτων... Μπροστά στην είσοδο αυτού του μουσείου στέκει κατηφής η Ιστορία.
 
Μοιάζει να λέει ένα "Φοβού", σαν να 'ναι κύριος σκοπός της να σε αδρανοποιήσει, να σου πει πως ό,τι και να κάνεις, χίλιοι είναι οι κίνδυνοι να χάσεις, κι άλλοι χίλιοι οι κίνδυνοι να χαθείς. Κι αν χάσεις, μπορεί απ' αυτό να βγεις κερδισμένος, τελικά.  Περισσότερο κερδισμένος απ' ότι αν είχες νικήσει. Αν νικήσεις, μπορεί πάλι να σου βγει ξινό στο τέλος.  Όμως συνεχίζει κανείς πάντα να βλέπει την Ιστορία σα φίλη του, σα σύμβουλο επιτυχίας. Πώς θα αποφύγω έναν πόλεμο; Πώς θα πετύχω μια επανάσταση;

Μάθε Ιστορία, λένε...αλλά, παραδόξως, εννοούν την Ιστορία τών πολέμων και τής διπλωματίας, την Ιστορία που διηγούνται οι νικητές ή οι ηττημένοι. Γιατί να εντρυφήσω στην καταμέτρηση τών θυμάτων -που κατακυρώνει τον τίτλο τού "νικητή" ο οποίος όμως θα χρειαστεί και ένα καλό άλλοθι, μια καλή δικαιολογία;...Κανείς δεν δήλωσε ποτέ, μετά από ένα πόλεμο, ότι: "Σφάξαμε περισσότερους από τούς αντιπάλους μας γιατί ήμασταν αριθμητικά δυνατότεροι" ή "Κερδίσαμε τον πόλεμο γιατί ήμασταν περισσότεροι, καλύτερα εξοπλισμένοι και οικονομικά ευρωστότεροι".

Ναι, βέβαια, είναι πιο ρομαντικό οι νίκες να αποδίδονται στο θάρρος, στην εξυπνάδα, στην ομοψυχία ή στη βοήθεια τού θεού. Από την άλλη, οι ήττες αποδίδονται σε ανίερες συμμαχίες που "λύγισαν" τους γενναίους, εξάντλησαν τους φτωχότερους πλην τιμιοτέρους κ.λπ. Έπειτα απομένει να στολίσουμε τον νικητή με κατηγορούμενα κι επίθετα: Στυγνός, Βασανιστής, Καταπιεστικός. Είναι, τουναντίον, η παρηγοριά τού χαμένου το να διηγείται σε τι ασχήμιες επιδόθηκε ο νικητής που -και αυτός, με τη σειρά του- έχει να προσάψει στον ηττημένο. Συμψηφισμοί...συμψηφισμοί...συμψηφισμοί...

Είναι ένα πεδίο, η Ιστορία, που μπορεί να σταθεί ικανό να σε μετατρέψει σε φανατικό Αγνωστικιστή ή σε ορκισμένο εχθρό τής μελέτης τής Ιστορίας. Εκτός, φυσικά, αν την μελετήσεις διασκεδάζοντας, όπως θα διασκέδαζες διαβάζοντας μια μακροσκελέστατη σειρά από ίντριγκες.

Όπως είχε πει κάποιος: " Όχι, δεν είμαι ειρηνιστής...Είμαι εναντίον τού Πολέμου..." (Gino Strada).