Reginella

Acqua e sale

Where Eagles Dare

Οι μύθοι τού Αισώπου πάντα με τραβούσαν ιδιαίτερα. Τους θεωρώ αναγνώσματα άξια προς συζήτηση στις τάξεις τού Δημοτικού. Είναι αληθινά μαθήματα για το πνεύμα. Το πνεύμα, ε;
Θέλω να πω για τη χρησιμότητα τού πνεύματος, την ευελιξία του, το κατά πόσο θα πρέπει να μας κάνει περήφανους ή καμιά φορά να ντρεπόμαστε. Ο Αίσωπος που θυμάμαι εγώ δεν είναι και τόσο φρέσκος ούτε τόσο μελέτης προϊόν. Αγοράστηκε σε φτηνές εκδόσεις που πουλιούνταν στα ψιλικατζίδικα τού Κορυδαλλού, πριν δεκαπέντε χρόνια - 150 δρχ το κάθε βιβλιαράκι.

Ο μύθος τής κατσαρίδας και του αετού παρουσιάζει έναν κάπως παράξενο κόσμο. Γιατί παράξενο; Μα γιατί ήδη στην αρχή, ένας ολόκληρος λαγός (καταδιωκόμενος από έναν αετό!) πέφτει στα πόδια τής κατσαρίδας και ζητά προστασία από αυτήν, ώστε να γλιτώσει από το όρνεο.

Η κατσαρίδα δεν καταφέρνει με τα παρακάλια της να υπερασπιστεί το λαγό από το αρπακτικό κι ο ... προστατευόμενός της λαγός καταλήγει να γίνει βορά τού αετού, πράγμα που γεννά στην κατσαρίδα λύπη, συναισθήματα αναξιότητας και θυμού. Προς τούτο βάζει σ' εφαρμογή ένα σχέδιο γενοκτονίας (ας πούμε) εναντίον τού αετού.

Εντοπίζοντας τα νέα αυγά στη φωλιά τού αετού, μόλις ο τελευταίος έφευγε από κοντά τους, η κατσαρίδα γκρεμοτσάκιζε στους βράχους τα αυγουλάκια τού αετού, ο οποίος όταν επέστρεφε δεν έβρισκε πια τίποτα στη φωλιά.

Ο Ζευς που προσφέρθηκε να βοηθήσει τον αετό τού πρότεινε να κρατήσει εκείνος στην αγκαλιά του, τυλιγμένα στο πανωφόρι του, τα καινούργια αυγά του αγαπημένου του αετού, ούτως ώστε να μην κινδυνέψουν.

Η απογοήτευση ήρθε όταν η κατσαρίδα πέταξε πάνω από το κεφάλι τού Δία, ο οποίος φύλασσε τα αυγά, εξαπολύοντας τα χοντρά περιττώματά της πάνω στα ρούχα τού αρχι-θεού. Από τη σιχαμάρα του ο Δίας σηκώθηκε απότομα, αφήνοντας τα αυγά τού αετού να πέσουν και να σπάσουν.

Έκτοτε, λέει ο μύθος, οι αετοί σταμάτησαν να χτίζουν φωλιές την εποχή που εμφανίζονται οι κατσαρίδες.

Όταν γυρίζεις πίσω συνήθως βρέχει

       "E lucevan le stelle..."


Τρεμοπαίζαν τ' αστέρια και στον αέρα πηγαινοερχόταν μια μυρωδιά από γαζίες, γλυκερή και γαλήνια. Τη σκόρπισε μακριά ο θόρυβος τού αυτοκινήτου που σταμάτησε έξω από την πόρτα τού κήπου, με το βίαιο τράβηγμα τού χειρόφρενου κι ύστερα με το δυνατό χτύπημα τής πόρτας. Εκείνη βγήκε από το όχημά της κι ένα φως από μακριά σχημάτισε τη λεπτή σιλουέττα της καθώς η νέα γυναίκα κατευθύνθηκε προς εκείνον που γευόταν τις πρώτες ρουφηξιές τού τσιγάρου του. Η πόρτα τού κήπου έτριξε κλείνοντας πίσω της.

Ενώ εκείνος σηκώθηκε από την αναπαυτική του πολυθρόνα, εκείνη κοντοστάθηκε αναποφάσιστη και μερικά δευτερόλεπτα αργότερα βρέθηκαν ο ένας στην αγκαλιά τής άλλης...Πόσα φιλιά, πόσα λάγνα χάδια πρόλαβαν να δοθούν μέσα σ' ελάχιστα μόνο λεπτά τής νύχτας!

Με ανυπομονησία εκείνος άρχισε να βγάζει ένα-ένα τα απαλά τούλια που ντύναν το λεπτό της σώμα κι ανάμεσα σ' αυτά να ψάχνει τις όμορφες καμπύλες που τρέμαν απ' την ταραχή της. Τ' άσπρα βέλα της που πέφταν καταγής νοτίστηκαν απ' το νωπό χορτάρι καθώς τα έσυρε μακριά τους το βραδινό αεράκι. Κι εκείνη αφέθηκε στα τρεμάμενα μπράτσα του. Έπεσαν κι οι δυο απαλά κι ανάσκελα στο παχύ στρώμα τού κήπου κοιτάζοντας τα αστέρια ώσπου τους σκέπασαν, σχεδόν ολότελα, καινούργια ξερά φύλλα.

Έτριξαν ελαφρά τα ξερά φύλλα, λίγο πριν το ξημέρωμα καθώς εκείνη σηκώθηκε και άρχισε να μαζεύει από κάτω τα τούλια ντύνοντας το αδύνατο σώμα της. Οι ανεπαίσθητες κινήσεις της ξύπνησαν τον άντρα που έμεινε εκεί ακίνητος να παρατηρεί τις ετοιμασίες της, τον ελαφρύ βηματισμό της ως την πόρτα τού κήπου που πάλι έτριξε πίσω της, την επιβίβασή της στο αυτοκίνητο.

Έμεινε εκεί τελείως ακίνητος μέχρι που, ενώ ξημέρωνε, άρχισε να πέφτει μια ψιλή βροχή. Μόνο μια εικόνα τού ήρθε στο μυαλό: Εκείνη, λίγα χιλιόμετρα πιο μακριά, ρουφώντας τη μύτη της θα άναβε τους υαλοκαθαριστήρες.  

Γεράματα

Ο ξεπεσμός του θα τού φαινόταν λιγότερο βαρύς αν τον εξελάμβανε σαν τιμωρία για την υπεροψία του ή  για τις κακές του πράξεις παρά αν -επιπόλαια- δεχόταν πως έτσι συμβαίνει πάντα όταν οι άνθρωποι γερνούν.

Ciao, Enzo...

Έφυγε, που λένε, ο Εντζο Μπεαρτζότ που οι ποδοσφαιρόφιλοι θα θυμούνται πάντα στη γειτονική Ιταλία σαν τον άνθρωπο που οδήγησε την Εθνική ομάδα τής χώρας του στην κατάκτηση τού Μουντιάλ τής Ισπανίας. Μιλάμε για μια εποχή (1982), κατά την οποία η δυσωδία δεν είχε σκεπάσει ακόμα τα πάντα στο ποδόσφαιρο.

"Εδώ έχουμε τρελαθεί όλοι...", θυμάμαι μου είχε πει στο τηλέφωνο ο αδελφός μου - φοιτητής Ιταλίας τότε.

Το τραγούδι αυτό (διασκευή του Da da da) αναφερόταν στα παιδιά της Εθνικής:  "Είναι όλοι γιοί τού Μπεαρτζότ".

ύ

Το γυάλινο μάτι

Η κ. Κ. , γύρω στα 40 της είχε υποβληθεί σε μια ασυνήθιστη χειρουργική επέμβαση στο αριστερό μάτι της που τελικά, αφού κατέληξε σε παταγώδη αποτυχία, την ανάγκασε να υποβληθεί σε αφαίρεση τού κατεστραμμένου βολβού και αντικατάστασή του από γυάλινο μάτι. Παρέβλεψε όμως η κυρία Κ. τις συμβουλές τού γιατρού της κι έτσι δεν καθάριζε σχεδόν ποτέ το νέο της εξάρτημα. Δούλευε φυσικά φορώντας το, διάβαζε φορώντας το και για μεγάλα χρονικά διαστήματα κοιμόταν χωρίς ποτέ να το υποβάλει στον δέοντα καθαρισμό. Πλημμελή περιποίηση έκαμε στο γυάλινο μάτι...Κάκιστη, όπως θα δείξει η μικρή αυτή ιστορία.

Καθ' όσον δεν έβγαζε σχεδόν ποτέ το τεχνητό μάτι της, κατά ανεξήγητο τρόπο μέσα στον οφθαλμικό κόγχο το "γυάλινο μάτι" της απέκτησε μια απρόσμενα στενή συνάφεια με τα υπολείμματα τού κολοβού οπτικού νεύρου της, ήγουν το διακοσμητικό αυτό μάτι άρχιζε σιγά-σιγά να αποκτά οπτική ικανότητα όλο και καλύτερη.

Σε ένα ταξείδι της κουραστικό όμως, κάπου στην Κούβα, κατακουρασμένη η κυρά και κυρίως με τα βλέφαρα τού αριστερού ματιού να την τσούζουν, δεν αντιστάθηκε κι έτσι βγάζοντας από την κόγχη του το γυάλινο μάτι, το έβαλε μέσα σε ένα ποτήρι νερό που είχε δίπλα της πάνω στο κομοδίνο. Τι ζέστη που έκανε όμως όλη νύχτα! Μισονυσταγμένη η κυρία ήπιε όλο το νερό μονορούφι, ξεχνώντας πως μέσα στο ποτήρι δεν υπήρχε μόνο νερό. Υπήρχε και το παράξενο εκείνο μάτι που είχε "μάθει" να βλέπει πια, ακόμα και με τη μακρινή βοήθεια τού λειψού αριστερού οπτικού της νεύρου.

Μετά από ένα χρόνο δυσκοιλιότητας, κι αφού φρόντισε να αντικαταστήσει το καταποθέν γυάλινο μάτι, αποφάσισε να επισκεφθεί γαστρεντερολόγο στον οποίο εκμυστηρεύτηκε πως, εκτός από τη δυσκοιλιότητα, στιγμές-στιγμές έβλεπε ένα "χάος εντός της". Επέμενε σ' αυτό κι έτσι ο ειδικός τής συνέστησε κολονοσκόπηση και Αξονική Τομογραφία καθώς και Υπέρηχο άνω και κάτω κοιλίας.

Η λύση τού μυστηρίου βρέθηκε: Ο γιατρός την υποδέχτηκε χωρίς να συγκρατήσει το γέλιο του και αποφάνθηκε: 

"Μα κυρία μου, εκεί που βρήκα αυτό το μάτι, είναι πολύ φυσικό να βλέπετε σκοτάδι και "χάος εντός σας". Προσέξτε, όμως, γιατί φοβούμαι πως έτσι όπως μετακινείται το περίεργο αυτό κατασκεύασμα (και με την πάροδο τού χρόνου) εκτός του "χάους" τού κενού εντέρου σας, πολύ σύντομα θα βλέπετε και μεγάλες ποσότητες περιττωμάτων και πολυάριθμα επεξεργασμένα σκύβαλα. Πρέπει να το αφαιρέσετε εγκαίρως!".

Εξάλειψη της Μίμησης

Αμέσως μετά τον τοκετό, μόλις βγήκε από την κοιλιά τής μάνας του, τέθηκε σε ισχύ το "συμβόλαιό του". Εννοείται το συμβόλαιο που είχαν υπογράψει γι' αυτόν οι γονείς του. Βάσει αυτού έπρεπε εκείνος, το νεογέννητο, να στερηθεί κάθε οπτικό κι ακουστικό ερέθισμα έως ότου θα τον τοποθετούσαν στο ειδικά διασκευασμένο δωμάτιο που προέβλεπε το πείραμα.

Οι προδιαγραφές αυτού τού δωματίου, αν και δεν απαιτούσαν κανενός είδους σπάνια υλικά, παρουσίαζαν κάποια ιδιαιτερότητα: Καθρέφτες επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν αντί τοίχων, πατώματος και οροφής, προβλεπόταν δε η προσεκτική στέρηση ήχου και εικόνας όχι μόνο τις στιγμές μετά τον τοκετό αλλά και καθ' όλην τη διάρκεια τής ενδομήτριας ζωής του.

Πράγματι, η μητέρα από τη στιγμή που συνέλαβε τέθηκε σε περιβάλλον με άριστη ηχομόνωση ώστε να μην επηρεάζεται ηχητικά το έμβρυο. Η επικοινωνία της με τον υπόλοιπο κόσμο γινόταν μέσω ακουστικών από τα οποία μπορούσε να ακούσει τα γύρω της πρόσωπα χωρίς όμως οι φωνές να γίνονται αισθητές από κανέναν άλλον. Οι επιθυμίες τής μητέρας επρόκειτο να κοινοποιούνται γραπτά στους αποδέκτες τους διότι εάν η μητέρα άρχιζε να μιλάει οι δονήσεις τού λάρυγγά της θα δημιουργούσαν ακουστικά ερεθίσματα στο κύημα. Οι απαιτήσεις τού ερευνητικού προγράμματος "Εξάλειψη της Μίμησης" όμως έπρεπε να ικανοποιούνται όλες κατά γράμμα. Το πνεύμα κι ο κωδικός τού προγράμματος ήταν: "Alter Ego"- Ταύτισε τον εαυτό σου με ό,τι συμπεριφέρεται σαν εσένα χωρίς ποτέ να σκεφτείς πως κάποιος σε μιμείται κι ούτε πως εσύ μιμείσαι κάποιον.

Έτσι, το βρέφος-αντικείμενο άρχισε τη ζωή του βλέποντας, όπου κι αν έστρεφε το κεφάλι του, το είδωλό του. Στο δωμάτιο επιτρεπόταν η είσοδος της μητέρας του και τού πατέρα του που το έτρεφαν, το χάιδευαν, το "άλλαζαν" και τού μιλούσαν. Κοιτάζοντας τότε στους τοίχους-καθρέφτες έβλεπε τρεις ανθρώπους γελαστούς σε κάθε καθρέφτη. Έβλεπε έξι μικρά ίδια πλάσματα να κουνάνε χέρια και πόδια ακριβώς όπως κι αυτό.

Όταν έφευγαν από το δωμάτιο οι δυο μεγάλοι κι έμενε μόνος ο μικρός, ταυτόχρονα μ' αυτόν έμεναν μόνοι κι άλλοι έξι μικροί άνθρωποι: από ένας μπροστά, πίσω, δεξιά, αριστερά κι ένας πάνω-ένας κάτω. Κοιτάζοντάς τους καλά παρατηρούσε πως είχαν όλοι τους το ίδιο πρόσωπο, τα ίδια ρούχα. Κάτι τον έσπρωξε μάλιστα και, μπουσουλώντας, σύρθηκε μπροστά  από τους καθρέφτες βλέποντας και κάθε ένα από τα άλλα μικρά πλάσματα να έρχεται προς το μέρος του με την ίδια σπουδή.

Όταν εκείνος απομακρυνόταν από τον καθρέφτη απογοητευμένος έβλεπε πως το ίδιο έκαναν και τα άλλα μικρά. Συν τω χρόνω μεγάλωνε το βρέφος αλλά στο "συμβόλαιο" ήταν ρητά απαγορευμένο σ' αυτό το άτομο να κινηθεί, όλόκληρο τον πρώτο χρόνο τής ζωής του, μακριά από καθρέφτες καθώς επίσης να του επιδειχθεί οτιδήποτε έχει σχέση με το φαινόμενο τής ανάκλασης, του αντικειμένου και του ειδώλου.

"Ταύτισε τον εαυτό σου με ό,τι συμπεριφέρεται σαν εσένα χωρίς ποτέ να σκεφτείς πως κάποιος σε μιμείται κι ούτε πως εσύ μιμείσαι κάποιον."- "Εξάλειψη της Μίμησης". Από τις λεπτομερείς οδηγίες (που εις μάτην  θα προσπαθούσα εδώ να μεταφέρω) γινόταν φανερό πως επρόκειτο για ακόμα ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο κάποιου φορέα τής Δημοκρατίας τής Δυστοπίας που τελικά ελάχιστη εφαρμογή βρήκε.

Άγχος και Πλήξη (Ανία)

L' angoscia vera e' fatta di noia  (C. Pavese)


"Το πραγματικό άγχος είναι φτιαγμένο από πλήξη", λέει σ' έναν αξιοζήλευτο αφορισμό του ο Τσέζαρε Παβέζε. Η απορία γεννιέται αυθόρμητα: Μα πως; Το Άγχος, αυτή η κατάσταση συναγερμού, έλλειψης χρόνου, τρεξίματος πίσω από τα προβλήματα, όλη αυτή η ταραχή είναι δυνατόν να έχει σαν πρώτη ύλη την Πλήξη;

Ή πάλι, παίρνοντάς το αντίστροφα, η Πλήξη, αυτή η θεωρούμενη κατάσταση οκνηρίας, αποτελμάτωσης, ακινησίας, απραξίας είναι δυνατόν να συγγενεύει καθ' οιονδήποτε τρόπο με αυτό που ονομάζουμε Άγχος;

Ας υποθέσουμε πως ο Π., λέγοντας "Άγχος", αναφερόταν στο περιεχόμενο τής έκφρασης τών Γερμανών συγγραφέων (18 αι.), δηλαδή εκείνο το Sturm und Drang, τον καταιγιστικό εκείνο και άνευ αντικειμένου φόβο που, σε ένταση, μπορείς να τον παρομοιάσεις με το συναίσθημα που νιώθεις όταν κάποιο πρωί ξυπνάς και συνειδητοποιείς πως τα μέλη σου δεν κινούνται. Ακούς και βλέπεις τα πάντα αλλά κάθε προσπάθειά σου να κινηθείς αποβαίνει άκαρπη για μερικά λεπτά (πρωινή παράλυση) χωρίς να ξέρεις το γιατί.

Και η πλήξη; Κατά πόσο η Πλήξη είναι ασύμβατη με την παρουσία κάποιου καθήκοντος, όπως μιάς δουλειάς που πρέπει, πιεστικά, να γίνει; Κατά πόσο είναι συνώνυμη/ομοειδής τής ανάπαυσης και τής ανεμελιάς; Αν θέλαμε να παίξουμε τους ερασιτέχνες γλωσσολόγους θα μας ήταν επιτρεπτή η σύνδεση τής Πλήξης με το ρήμα Πλήττω και θα είχαμε την οικεία σε όλους μας σκηνή τού ανθρώπου που πλήττει, χτυπά δηλαδή νευρικά τα δάχτυλά του στο τραπέζι μπροστά του - γνωστή σκηνή, ε;

Σαν συμπέρασμα θα μπορούσε να σταθεί μήπως το ότι η πλήξη δεν είναι παρά η ανυπόμονη αναμονή τού ερχομού ενός μεγάλου κι άγνωστου άγχους τού οποίου ούτε τη φύση μα ούτε και την ένταση είμαστε ικανοί να προβλέψουμε παρ' όλο που νιώθουμε τη βεβαιότητα τής επέλευσής του;

Μπα ...δεν βγάζει εύκολα άκρη κανείς με τους αφορισμούς τών άλλων!

Μήδεια και Νόρμα

Η παγωμένη μέρα τέλειωσε κι άρχισε να  μεγαλώνει αργά η απόσταση ανάμεσα στις αυλές τών δυο γυναικών που κλαίγανε καπνίζοντας βαριά τσιγάρα, το ένα πίσω απ' το άλλο. Αργά αργά, η μία γυναίκα χάνει την άλλη, χάνει της αλληνής τις λέξεις, χάνει την συντροφιά της, χάνει το άλλο της μισό. Οι λέξεις τους πια δεν συναντιούνται πουθενά. Επιχειρήματα ψεύτικα κι αλήθειες πικρές ουρλιάζουν τώρα. Είχαν αρχίσει να κατηγορούν η μια την άλλη, ποιά το έγκλημα το πιο σκληρό είχε βάρος στην ψυχή  της. Πέφτει το χιόνι κι ο άνεμος σκορπάει τις νιφάδες, σχηματίζοντας  μακρινούς στροβίλους. Πόσος θόρυβος ακούγεται...Γεμίζει το δρόμο που διαβαίνει ο νυσταγμένος διαβάτης, από την αυλή τής μιάς μέχρι την αυλή τής άλλης. Δεν μπορεί πιά μεταμέλειες να ακούει κι αλληλοκατηγόριες. Σταματά κι από μέσα του μια οργισμένη φωνή σαρώνει τις νιφάδες:

" Μήδεια και Νόρμα, σταματήστε πιά. Τον ύπνο τών μικρών παιδιών, σκεφτείτε. Τρομάζουν όταν σας ακούνε."

Johnny Guitar - Los Indios Tabajaras

Έμεινε έξω κανείς;

Μήπως κατά βάθος είμαστε ήδη όλοι μια πολυμειοψηφική πλειοψηφία;



Άλλο ένα βάσανο τής καθημερινής τριβής με τους ανθρώπους είναι ότι δεν σου αναγνωρίζουν ούτε καν τα στοιχειωδέστερα δικαιώματα. Όταν σου καταπατούν ένα από αυτά -το να μην μιλάς όταν δεν έχεις κάτι ουσιώδες να πεις- είναι πολύ κουραστικό.

Από τα χρόνια τού δημοτικού σχολείου αρχίζουν τα παράπονα: ο δάσκαλος παραπονιέται πως ο μαθητής, αν και όποτε ερωτηθεί είναι σε θέση να απαντήσει, δεν "σηκώνει χέρι", "δεν συμμετέχει". Οι μεγάλοι, έκπληκτοι, παρατηρούν πως "το παιδί δεν μιλάει και πολύ" συγκρίνοντάς το με τα άλλα που μιλάνε "φυσιολογικά". Στο τέλος ...απαλλάσσουν το παιδάκι από το ...κατηγορητήριο κάνοντας χιούμορ: "Ε, είναι παιδί που ακούει" ή "Αυτό δε μιλάει γιατί σκέφτεται".

Κατά βάθος όμως "κάτι δεν τους πάει καλά" όταν δεν έχουν να κάνουν με ένα συνηθισμένο παιδί που δε σταματάει να μιλάει, που επαναλαμβάνει με ακρίβεια όλες τις ηλιθιότητες που ακούγονται στο σπίτι του, που λέει και κανένα μπινελίκι που τού έμαθε ο θείος του -κάποτε αποτελούσε ένα είδος "παίζω και μαθαίνω" το να ζητάς από ένα παιδί να επαναλάβει μια βρισιά.

Όλα τα παραπάνω, σε διαφορετικές εκδοχές, συνεχίζονται στα επόμενα στάδια τής ανάπτυξης: "Στόμα έχει και μιλιά δεν έχει" ακούει πίσω από την πλάτη του επιτιμητικά ο έφηβος. "Κάποιο πρόβλημα έχει αυτός" ακούει πίσω του ο ενήλικος που νιώθει πως δεν έχει να προσθέσει κάτι καινούργιο στις συζητήσεις τών άλλων ή που δεν τον ενδιαφέρουν οι συζητήσεις τών άλλων. "Δε μιλάει σε κανέναν, ο στριμμένος κωλόγερος" θα ακούσει ο μεσήλικας.

Στο τέλος, μια κατηγορία ανθρώπων που δεν αντέχει την πίεση τού "Εσύ δεν μιλάς;", φροντίζει αναγκαστικά να ενημερώνεται σχετικά με τα θέματα που απασχολούν τους άλλους μόνο και μόνο για να μη δίνει αφορμή για σχόλια, να μην κινεί υποψίες πως όλα αυτά τού είναι παγερώς αδιάφορα. Τι να κάνουμε... Είναι αποκαρδιωτική απόφαση η απόφαση να συμπλεύσεις με το σύνηθες, την πλειοψηφία που όπως ξαναείπα δεν είναι παρά ένα ανομοιογενές συνοθύλευμα μερικών μειοψηφιών και η σημασία της υπερεκτιμάται. Κυριαρχεί σχεδόν παντού, όμως, εκβιαστικά. Όλο και περισσότεροι προσχωρούν σ' αυτήν, αφομοιώνονται από αυτήν αλλοιώνοντας τη φύση της, μειώνοντας τη συνοχή της κι αυξάνοντας τις φυγόκεντρες δυνάμεις μέσα της μέχρι τη διάλυσή της.

Κάνω μια πρόβλεψη ή διηγούμαι κάτι που έχει ήδη γίνει; Δεν ξέρω...Πάντως, περάστε κόσμε!

Pyjamarama

Χαμένος χρόνος

Μόνο για σήμερα γαληνεμένο το κεφάλι του ακουμπά σε δυο μαξιλάρια.
Αυτός, ο φανατικά μοναχικός μηχανικός τών αισθημάτων, ο σχεδιαστής υδραγωγείων ροής δακρύων, χτίστης πυραμίδων για να σκοντάφτουν στις απρόσεκτες δρασκελιές τους τα τέκνα τών γιγάντων. Τροχοί και τροχαλίες. Αυτός, ο Πήλινος στρατιώτης τής Κίνας, η αργή πτώση τών διαττόντων αστέρων, εκείνος που βουτά στη μυθολογία τών αρχαίων Ελλήνων. Ο ηθοποιός που παίζει τον ρόλο του αυτόματα, σαν από τικ, παρόρμηση-αστραπή. Δάσκαλος που δε γνωρίζει αυτό που διδάσκει αλλά το διαιωνίζει σαν πραγματικός απόστολος, ιστοριοδίφης που αποκρυπτογράφησε τη Στήλη τής Λήμνου. Ψάχνοντας τις ρίζες του στη Δύση φαίνεται πως βρήκε τα χνάρια του στη Μικρά Ασία. Παρατηρητής τής αρμονίας τών δινών τής άμμου, φυγόκεντροι κι ακτίνες. Δεν μπορεί να παραμείνει ήσυχος για πολύ κι αναπαυμένος. Χαμένος χρόνος είναι να περιμένεις το Αύριο. 
Το Αύριο θα 'χει πάλι τη μορφή τού αγκαθιού που άνθισε στο βράχο.

Io che amo solo te

Παιδί μου : το αντίθετό μου

Αν πρόκειται να κρίνουμε πάλι -μέρες που είναι- τα παιδιά τών τελευταίων τάξεων τού σχολείου, θα βρεθούμε πάλι να πελαγοδρομούμε σε συζητήσεις χωρίς συμπεράσματα. Σίγουρα δε θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια να χωριστούμε σε δυο απόψεις:

 Αποψη1. Παλιόπαιδα που τα έχουν όλα έτοιμα, δε σέβονται κανένα, ακατάστατα, ανεύθυνα, παιδιά που "έπρεπε να έχουν φάει ξύλο όταν ήταν μικρά", τεμπέλικα, αδιάβαστα κ.ο.κ.

Αποψη2. Παιδιά που μεγάλωσαν με την τηλεόραση, τα κινούμενα σχέδια, τα παιχνίδια-εξαμβλώματα, το ίντερνετ, την έλλειψη επικοινωνίας και σεβασμού, τα κομπιούτερς και τα υπόλοιπα μηχανήματα τού εξαποδώ.

Αυτά είναι τα δυο κύρια ρεύματα που, εν πολλοίς, συμπλέουν. Μιλούν αμφότερα και περιγράφουν τα παιδιά αυτά σαν να ήταν μια γενιά από "επαναστάτες (ή μάλλον κωλοπαιδαράδες) χωρίς αιτία".

Τα παιδιά αυτά όμως ξεχνάμε ποιός τα μεγάλωσε. Τα μεγάλωσε μια γενιά που στην ίδια ηλικία ήταν πολύ πιό αξιοθρήνητη από αυτά: η δική μας γενιά, η "επαναστατική", η γενιά που έχασε κάθε σεβασμό προς τον μεγαλύτερο, προς το κράτος, προς τον πλησίον. Η γενιά που παραδόθηκε στην λατρεία τού άψυχου, που εισήγαγε την απαξίωση τών γονιών, που σαν μέθοδο τιθάσευσης τών παιδιών υιοθέτησε το "μπαμπάς-γιός είμαστε φιλαράκια", η γενιά τού παρκαρίσματος τών παιδιών, της χυδαίας ψυχαγωγίας, του ανταγωνισμού με πιόνια τα παιδιά, τού μεγαλώματος τών παιδιών σύμφωνα με τα καθιερωμένα ώστε να γίνουν όλα σχεδόν ίδια. Ναι, πιστεύω πως με ένα σκεπτικό " Ας είμαστε καλού κακού όλοι ομοιόμορφοι, ώστε ή θα πάμε όλοι μπροστά ή όλοι στον πάτο". Ίδια παιχνίδια, ίδια ρούχα, ίδια κινούμενα σχέδια, ίδιες συνήθειες, ίδιες αντιδράσεις.

Έτσι, σ' ένα τόσο ομοιόμορφο σύνολο πετύχαμε οι ατομικές επιδιώξεις τών παιδιών να είναι οι ίδιες. Αυτό, μέσα σε έναν ανταγωνισμό (που κι αυτός από τις δικές μας πρακτικές εκπορεύεται) γίνεται σφοδρή αντιπαλότητα: είναι δύσκολη η ζωή όταν όλοι θέλουν τα ίδια αγαθά από τη μια κι από την άλλη, εκ τών πραγμάτων, αυτό είναι ανέφικτο. Ασχημη ψυχολογία διαμορφώνεται, κορυφώνεται και το επόμενο βήμα είναι το "αν δεν μπορώ κι εγώ, τότε ας μη μπορεί κανείς".

Μπορεί στα μάτια τών ειδικών να φαίνεται δύσκολη η ανάλυση τού φαινομένου και να υπάρχει η απορία και η απόρριψη τών παιδιών που..."δεν είναι σαν εμάς που ήμασταν δραστήριοι, φιλικοί, κοινωνικοί κ.λπ. Τούτοι δω είναι το αντίθετό μας".

Πολύ φυσικό και πολύ σωστό..."αντίθετοί μας". Ακριβώς αυτό θέλουν τα παιδιά: να γίνουν το αντίθετό μας.

Αν.Ε.Σ.Η.

Ήταν πάρα πολύς καιρός που το Ανώτατο Εθνικό Συμβούλιο Ηθικού (Αν.Ε.Σ.Η.) δεν συνεδρίαζε πιά. Το Αν.Ε.Σ.Η. ήταν ένας φορέας και είχε συσταθεί από το έκπτωτο πιά καθεστώς που είχε κυβερνήσει τη Δημοκρατία τής Δυστοπίας πριν πενήντα περίπου χρόνια. Ήταν ο υπεύθυνος τομέας για τη ρύθμιση και διαχείριση τής συναισθηματικής κατάστασης τού λαού.

Η Δημοκρατία τής Δυστοπίας (Δ.Δ.) είχε λάβει σοβαρα υπ' όψη της τη σημασία των αυξομειώσεων στο ηθικό τών πολιτών, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις στις οποίες χρειαζόταν αυξημένη συλλογική προσπάθεια και σύμπνοια, όπως σε πολέμους ή θεομηνίες. Ήταν απαραίτητο άλλοτε να προωθείται προς τα πάνω το ηθικό τού λαού τής Δ.Δ. κι άλλοτε προς τα κάτω.

Ναι, το τελευταίο δεν ήταν κάτι σπάνιο καθ' ότι οι Δυστοπιανοί κατά περιόδους γίνονταν εντελώς αδικαιολόγητα αισιόδοξοι, υπερβολικά γλεντζέδες, σπάταλοι και σε ενοχλητικό βαθμό φλύαροι και θορυβώδεις. Παρ' όλα αυτά, μερικές φορές που το λιγότερο επιθυμητό ήταν η αδράνεια, ο κόσμος αυτός γινόταν οκνηρός, απαισιόδοξος και μεμψίμοιρος.

Ήταν, τώρα, καιρός να μπουν σ' εφαρμογή ξανά οι παλιές μέθοδοι. Ίσως λίγο παραλλαγμένες, όσο το δυνατόν πιό εκσυγχρονισμένες. Ο κυβερνητικός παράγοντας που είχε αναλάβει να επαναφέρει ανασκευασμένες τις παλιές πρακτικές ήταν αποκαρδιωμένος από το τόσο κοινότυπο και πεπερασμένο ρεπερτόριο που είχε να επιδείξει στον τομέα του το Αν.Ε.Σ.Η.

Αφίσες με σκηνές από βομβαρδισμένα τοπία, άνθρωποι που είχαν προσληφθεί από το καθεστώς για να ποζάρουν ως άστεγοι, βουνά από σκουπίδια, τίτλοι εφημερίδων με τη φτώχεια να 'ρχεται, καιρικές προβλέψεις κατακλυσμών ήταν τα όπλα που το καθεστώς χρησιμοποιούσε για να μετριάσει το ηθικό, να φέρει στο συναίσθημα τών πολιτών τη λύπη.

Ο πράκτορας όμως πραγματικά έσκασε στα γέλια μ' αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν για να κάνουν όταν χρειαστεί, πιο εύθυμο τον κόσμο και πιο ξεσηκωμένο: Εικόνες από λειβάδια ανθισμένα, χέρια υψωμένα σε γροθιές, τίτλοι εφημερίδων "Θα νικήσουμε!", χάρτινα αγγελούδια, "Ο πόλεμος τέλειωσε" και κηδειόσημα πολλά που είχαν -κάτω από τα ονόματα τών μεταστάντων- συγγενείς πολλούς και ηλικία θανόντων πάντα πάνω από τα εκατό...

Allen Ginsberg: America

Οι αρετές δεν αποκτιούνται, δεν μαθαίνονται, είναι σύμφυτες, εγγενείς και οπωσδήποτε δεν είναι προϊόντα μεταμέλειας.

Εφηβεία στη Μεταπολίτευση - 3

Η σχέση με τα μαθήματα παρέμενε μια πηγή αμφιθυμίας δεδομένου ότι δεν εννοείτο ο επαναστάτης να είναι και μελετηρός - σιγά σιγά έγινε αποδεκτός κάποιος έπαινος γι αυτούς που θα έγραφαν καλή έκθεση για το Πολυτεχνείο. Αργότερα οι Κνίτες επρόκειτο να λανσάρουν και να διατηρήσουν σε ακμή το μοντέλο "πρώτοι στα θρανία-πρώτοι στον αγώνα" ήδη από το 76-77(!).

Την εποχή πάντως που τέλειωνα το γυμνάσιο δε ήταν εύκολη υπόθεση ούτε μια καλή έκθεση για το Πολυτεχνείο. Πού να ξέρω εγώ τι να γράψω για το πολυτεχνείο, όταν η μόνη ενημέρωσή μου ήταν από την τηλεόραση που μετέδιδε για κάτι "αναρχικά στοιχεία κ.λπ." (περίπου όπως μετέδιδε η TV το Δεκέμβριο τού 2008 για τα παιδιά που έκαναν τις οδομαχίες). Σάμπως μάς έδειξαν τίποτα βίντεο ή κανένα ρεπορτάζ όπως κάνει τώρα το ALTER που σου δείχνει τα ίδια στιγμιότυπα χίλιες φορές λες κι είναι φάσεις τού champions league;

Τώρα θυμάμαι μόνο που έλεγαν για "αναρχικούς οι οποίοι κατέλαβον κ.λπ...". Ύστερα από καιρό είπαν για "ήρωες που έφεραν τη Δημοκρατία κ.λπ...." ενώ έδειχναν ταυτόχρονα τον Κ. Καραμανλή, τον Αν. Παπανδρέου, το Γ. Μαύρο και τους υπόλοιπους. Οι δρόμοι γύρω μου άρχισαν να αλλάζουν ονόματα, ο πατέρας μου έκρυψε το αντίτυπο τού "Το πιστεύω μου" τού Γ. Παπαδόπουλου κι αργότερα πήρε "χαρτί" αντιστασιακού που όμως δεν χρειάστηκε να χρησιμοποιήσει ποτέ.

Τα "πολιτικοποιημένα" άτομα (έτσι ονόμαζε μόνο τα μέλη της η ΚΝΕ) κυκλοφορούσαν υπακούοντας σε μια άθλια ενδυματολογική αντίληψη που σε ήθελε διοπτροφόρο είτε το χρειαζόσουν είτε όχι, μουσάτο, θυμωμένο και με το τσιγάρο στο στόμα. Τότε ήταν που μετά από φιλότιμες προσπάθειες άρχισα κι εγώ να καπνίζω "Παλλάς" κι αργότερα άφιλτρα "Hellas special". Η εμφάνισή σου έπρεπε να είναι άσχημη, τόσο άσχημη που να παραπέμπει στο Σαββόπουλο (για τα αγόρια) ή στη Φαραντούρη (για τα κορίτσια).

Από όλη αυτήν την επαναστατικότητα που ήθελαν όλοι να επιβάλλουν ως εμπόρευμα που "κι-εσύ-θα-αγοράσεις", εγώ δεν κατάλαβα τίποτα. Κάτι ένιωσα σε ορισμένες περιστάσεις, όπως όταν διάβασα το "Άκου, ανθρωπάκο" , τα διάφορα αποσπάσματα από τον "Επαναστατημένο άνθρωπο" καθώς κι όταν ένα απόγευμα, πηγαίνοντας στο φροντιστήριο και εντελώς άθελά μου, βρέθηκα ανάμεσα στα δακρυγόνα που πέφτανε στο συλλαλητήριο για την μη έκδοση τού Ρολφ Πόλε.

Smoke gets in your eyes

Εφηβεία στη Μεταπολίτευση - 2

Βρισκόμουν λοιπόν ανάμεσα στους αριστερούς που γράφαν στους τοίχους "Ο ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ ΖΕΙ" και τους νοσταλγούς τής χούντας που κορόιδευαν λέγοντας "ΖΕΙ; Βράζει, δηλαδή;" (κατά την ορθογραφία τους το σωστό ήταν "ζή" κι όχι "ζεί" που προέρχεται από το ζέω=βράζω).

Όποιος ήθελε να διαμορφώσει τη δική του γνώμη ήταν χαμένος από χέρι. Αν ήθελες να διαβάσεις φιλοσοφία, σου βάζανε κάτω από τα μούτρα το φιλοσοφικό λεξικό τού Ρόζενταλ. Ο Όργουελ, θυμάμαι, ήταν "no!,no!" με το "Φόρος τιμής στην Καταλωνία".

Αν ήθελες να διαβάσεις ποίηση, σου βάζανε κάτω από τα μούτρα το Λόρκα, σου παρουσιάζανε το Σεφέρη ως αριστερό (!). Εννοείται πως Λουντέμης και Καζαντζάκης "ψήφιζαν" ΚΚΕ ενώ οι μεγάλοι συνθέτες μας έντυναν με τη μουσική τους κυρίως Ισπανούς ποιητές, καταφέρνοντας γερό πλιάτσικο καλλιτέχνες όπως ο Νταλάρας, ο Παπακωνσταντίνου κ.α. Αργότερα "το γύρισαν" κι αυτοί, όταν σταμάτησε να "πουλάει"...

Όσοι προτιμούσαν τα ξένα, μπλέκανε το whiter shade of pale με τη ντισκοτέκ, υποστηρίζοντας πως χόρευαν μπλουζ(!), τα οποία μπλούζ ήταν αποδεκτά κι από την ΚΝΕ (αν και οι μεν εννοούσαν τα νέγρικα μπλουζ, οι δε αποκαλούσαν "blues" τα slow κομμάτια). Παντόφλες περίμεναν τους Χεντριξιανούς, τους Κλαπτονιανούς ώσπου κι αυτοί βρήκαν τη ...στέγη τους στα πρώτα αριστερίστικα πολιτικά γκρουπ τού τύπου "Ο Λύκος τής Στέππας". Σχηματισμοί τής πλάκας που χτες υπήρχαν και αύριο ξεχνιόνταν. Ξεθάρρευαν οι πρώτοι χασισάκιες τής μετα-Χούντα εποχής.

Ο Μαρξ έγινε must, κάπου όμως αυτό ενοχλούσε τους ρόκερς που επέμεναν στον Μπακούνιν και τον Κροπότκιν και συνέχεαν τον Μαρξ με τον Στάλιν. Επίσης έβλεπαν να μπλέκονται στα πόδια τους από τη μια οι Κνίτες από την άλλη οι ροκ-φλώροι με τους Κουίν, τους Αίροσμιθ, τους "Πίνκυ φλου" κ.λπ.

Όσον αφορά τα πολιτικά, εγώ ιδιαίτερο θαυμασμό ένιωθα διαβάζοντας για τους τρεις Άγγλους διπλούς κατασκόπους: Κιμ Φίλμπυ, Τεντ Μπάρτζες, Ντον Μακλίν. Διάολε, είχαν ξεφτιλίσει ολόκληρη  MI5! ...

Συνεχίζεται

Εφηβεία στη Μεταπολίτευση

Η εικόνα που έχω για τη λεγόμενη Μεταπολίτευση, την οποία έζησα όντας ήδη μαθητής τών τελευταίων τάξεων τού γυμνασίου, πολύ πιθανόν να μην ταιριάζει με την εικόνα που έχουν οι συνομήλικοί μου και οι μικρότεροι από μένα. Μιλώ για την εποχή που ο Πέτρος κι ο Γιόχαν φτιάξανε τραστ.

Για μένα ήταν κωμικό το ότι οι ίδιοι καθηγητές τής προηγούμενης σχολικής χρονιάς άρχισαν ξαφνικά, ενώ δεν μάς είχαν ...προειδοποιήσει, να μας βομβαρδίζουν με τον Ελύτη, με το Ρίτσο, το Σεφέρη ενώ οι διοργανωτές τών σχολικών μας γιορτών προσπαθούσαν να βάλουν όσο περισσότερο Θεοδωράκη και Χατζηδάκι χωρούσε η διάρκεια τού προγράμματος.

Ό,τι και να γιορταζόταν, αυτό θα ακούγαμε: Μίκη και Μάνο. Και 25η Μαρτίου, και 28η Οκτωβρίου, και 17 Νοεμβρίου. Αυτό χαροποιούσε ιδιαίτερα ορισμένους συμμαθητές οι οποίοι αργότερα έμαθα πως σε ανύποπτο χρόνο είχαν γραφτεί στο Ρήγα, στην ΚΝΕ, στη νεολαία τού ΠΑ.ΣΟ.Κ, ενώ άλλοι τρελαμένοι αυτοαποκαλούνταν "Ανάρχες", άλλοι "Νέα Τάξη", άλλοι ροκάδες, καρεκλάδες κ.λπ.

Η μόδα, ο τρόπος για να μην αποκλειστείς από τις παρέες ήταν να δηλώνεις πίστη στον Κομουνισμό, στο Σοσιαλισμό ή στην Αναρχία, να αναφέρεσαι στο Πολυτεχνείο, να θέλεις να μπεις στο Πολυτεχνείο, να ακούς Τζόαν Μπαέζ και "Μπίτλις". Γινόταν δηλαδή, το αντίστροφο απ' ό,τι γινόταν επί Χούντας, χωρίς να ξέρει όμως κανείς γιατί το σωστό ήταν αυτό που γινόταν επί Μεταπολιτεύσεως και όχι το προηγούμενο.

Εσείς, κορόιδα, που φοράτε τα πουκάμισα με τα κουμπάκια στο γιακά δεν ξέρετε τι ...ιστορία κουβαλάτε στο σβέρκο σας. Ενώ εσείς, χαζογκόμενες, με τα στρινγκ σας δεν έχετε ουδεμία ιστορική σημασία.

Συνεχίζεται 

Perduto - Ornella Vanoni

Symbolicons (symb)

Ήταν μόνο σπάνιο αυτό που του συνέβαινε; Συνέβαινε ίσως και σε άλλους αλλά δεν έπαυε να είναι ...παράξενο. Ούτε ταίριαζε με τον αγχωτικό χαρακτήρα του εκείνη η συνήθειά του να δημιουργεί, στη φαντασία του, για κάθε πρόσωπο που σκεφτόταν κι από έναν "χαρακτήρα" γκροτέσκο, απίστευτα κωμικό ή πάλι απίστευτα αντιπαθή. Παράλληλα με την εικόνα ενός προσώπου τού οποίου εγνώριζε την ύπαρξη, μέσα στο μυαλό του, γεννιόταν και το αντίστοιχο δισδιάστατο καρτούν, ένας "χαρακτήρας" που συνήθως διατηρούσε μια κύρια ιδιότητα από όλες τις ιδιότητες τού προσώπου. Οι υπόλοιπες διαγράφονταν. Εαν το πρόσωπο ήταν ένα μάλλον χαρούμενο άτομο, τότε σύντομα το αντίστοιχό του σύμβολο κατέληγε σ' ένα αστείο καρτούν, ένα ούτως ειπείν emoticon με καθηλωμένο χαμόγελο, με μόνο ένα γέλιο ή μια αστεία φράση να βγαίνει από το στόμα του.

Ιδίως στις ώρες που αποχαυνωνόταν από τη ζέστη κάποιου καλοριφέρ ή  από το κούνημα τού τρένου, τα μικροσκοπικά symbolicons (ας τα ονομάσουμε έτσι κι ας τα λέμε symb αυτά τα κυήματα) διαντιδρούσαν μεταξύ τους σε αναπάντεχους συνδυασμούς. Ήταν π.χ. απολύτως σύνηθες το symb τού αθυρόστομου γείτονα να λούζει πατόκορφα το symb του κατσούφη πατέρα του. Το symb τού μεθύστακα που συνέχεια "τα 'κανε πάνω του" πήγαινε συχνά επίσκεψη στο σπίτι τού symb-πρωθυπουργού κ.ο.κ.

Συγγενείς, γνωστοί, άγνωστοι, διασημότητες, φίλοι, μητροπολίτες, πολιτικοί, ακόμα και μικρά κατοικίδια, ήταν όλοι τουρλού-τουρλού ισότιμα μέλη ένός γελοίου τσίρκο, ενός παρατραβηγμένου καρνάβαλου. Γέμιζε έτσι το ευφάνταστο κεφάλι του με ανούσιες ιστορίες που περιείχαν και τον ίδιο σε δισδιάστατη έκδοση, σε ρόλο παρατηρητή.

Κι όταν κάποιος έφευγε από κοντά του, όσο μακριά κι αν πήγαινε, παρέμενε πίσω το symb του, ολοζώντανο και άβουλο να ακολουθεί τους ομοίους του μέσα σε μια αέναη, γεμάτη εκπλήξεις "ζωή" που σιγά-σιγά γιάτρευε και έδινε μια κάποια συνοχή στη μελαγχολική φύση αυτού του φαντασιόπληκτου.

Δυνατή χειραψία

Σφίξε το χέρι τού φίλου σου δυνατά. Πρέπει να νιώσει πως είσαι φίλος του, αλλά δυνατός φίλος του. Αν  πάλι σού γκρινιάξει πως τον πόνεσες, τότε μάθε πως απέκτησες έναν αδύναμο φίλο.

They dance alone

Why are there women here dancing on their own?
Why is there this sadness in their eyes?
Why are the soldiers here
Their faces fixed like stone?
I can't see what it is that they dispise
They're dancing with the missing
They're dancing with the dead
They dance with the invisible ones
Their anguish is unsaid
They're dancing with their fathers
They're dancing with their sons
They're dancing with their husbands
They dance alone They dance alone

It's the only form of protest they're allowed
I've seen their silent faces scream so loud
If they were to speak these words they'd go missing too
Another woman on a torture table what else can they do
They're dancing with the missing
They're dancing with the dead
They dance with the invisible ones
Their anguish is unsaid
They're dancing with their fathers
They're dancing with their sons
They're dancing with their husbands
They dance alone They dance alone

One day we'll dance on their graves
One day we'll sing our freedom
One day we'll laugh in our joy
And we'll dance
One day we'll dance on their graves
One day we'll sing our freedom
One day we'll laugh in our joy
And we'll dance

Ellas danzan con los desaparecidos
Ellas danzan con los muertos
Ellas danzan con amores invisibles
Ellas danzan con silenciosa angustia
Danzan con sus pardres
Danzan con sus hijos
Danzan con sus esposos
Ellas danzan solas
Danzan solas

Hey Mr. Pinochet
You've sown a bitter crop
It's foreign money that supports you
One day the money's going to stop
No wages for your torturers
No budget for your guns
Can you think of your own mother
Dancin' with her invisible son
They're dancing with the missing