G. Ungaretti

Τζιουζέππε Ουνγκαρέττι
Αφιέρωμα στο μεγάλο Ιταλό ποιητή

Επιμέλεια Θωμάς Δασακλής

Ο Τζιουζέππε Ουνγκαρέττι, εξέχουσα μορφή του ποιητικού πανθέου, ανανέωσε τόσο τον ιταλικό όσο και γενικότερα τον ευρωπαϊκό λόγο και θεμελίωσε την νεότερη ιταλική ποίηση. Γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου του 1888 στην Αλεξάνδρεια. Πέρασε τα παιδικά και τα πρώτα νεανικά του χρόνια στην γενέτειρά του, φοιτώντας στην πιο ονομαστή σχολή της (Ecole Suisse Jacot) παίρνοντας γαλλική παιδεία. Σε ηλικία 24 ετών φεύγει από την Αίγυπτο και πηγαίνει στο Παρίσι, με σκοπό την ολοκλήρωση των νομικών σπουδών του. Παράλληλα, γνωρίζει το έργο των Μπωντλαίρ, Λεοπάρντι και Νίτσε και έρχεται σε επαφή με πλήθος καλλιτεχνών στο Παρίσι (ποιητών και κυρίως ζωγράφων).Στην συνέχεια μοιράζει την ζωή του μεταξύ Ρώμης και Παρισιού εργαζόμενος είτε ως υπάλληλος σε διάφορες πρεσβείες είτε ως καθηγητής μέσης εκπαίδευσης. Αξίζει να σημειωθεί πως λαμβάνει μέρος στον Πρώτο Βαλκανικό πόλεμο και η εμπειρία του αυτή επηρεάζει βαθύτατα την μετέπειτα ποιητική του πορεία. Εξάλλου, την ποιητική του πορεία σφραγίζει ανεξίτηλα και ο θάνατος του γιου του σε ηλικία μόλις 8 ετών. Λαμβάνει πλήθος τιμητικών διακρίσεων, αναγορεύεται καθηγητής της σύγχρονης ιταλικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο της Ρώμης και εκλέγεται ακαδημαϊκός. Πεθαίνει ξαφνικά από πνευμονία στο Μιλάνο την 1η Ιουνίου του 1970.
Ο στίχος του είναι λακωνικός, απέριττος, χωρίς ομοιοκαταληξία. Το ύφος του, εξαιρετικά λιτό, απογυμνωμένο μέχρι πλήρους ένδειας από οποιοδήποτε καλολογικό ή διακοσμητικό στοιχείο, ισορροπεί θαυμαστά ανάμεσα στον κλασικισμό και τον μοντερνισμό. Ο λόγος του, απαλλαγμένος από κάθε μορφική συμβατικότητα και αισθητική εκζήτηση, με μοναδική μέριμνα την έκφραση της ποιητικής αλήθειας, διερευνά τη μυστηριακή υπόσταση των πραγμάτων και ξαναδίνει στις λέξεις το χαμένο, κρυφό τους νόημα. Η ποίηση του, εγκαταλείποντας τους παραδοσιακούς τρόπους γραφής, δίνει βάρος στη συγκινησιακή φόρτιση και υιοθετεί συνειρμικές μορφές. Βασικά της θέματα είναι η τραγική διάσταση του ανθρώπινου βίου, με κάθε στοιχείο που συνθέτει την τραγικότητα του, όπως η μοναξιά, η ανικανοποίητη ανάγκη για ανθρώπινη συναναστροφή, η απουσία, η οδύνη, η φρίκη του πολέμου, ο ψυχικός σπαραγμός -και πάνω από όλα ο θάνατος, που είναι διάχυτος στο έργο του ποιητή. Μερικοί χαρακτήρισαν τον Ουνγκαρέττι ως έναν από τους μεγαλύτερους λυρικούς ποιητές της Ιταλίας και μίλησαν για τον λυρικό πρωτογονισμό του, την κομψότητα και την αμεσότητα της ποίησής του. Άλλοι μίλησαν για την αντιποιητική πραγματικότητα, την πεζότητα που διακρίνει την τελευταία κυρίως συγγραφική του περίοδο. Επίσης, πολλοί είναι αυτοί που τον αποκάλεσαν ιδρυτή του ποιητικού εκείνου κινήματος που έμεινε γνωστό ως Σχολή του Ερμητισμού.